آیا بدغذایی در بچه ها نگران کننده است؟ - عینک بانوان

به گزارش عینک بانوان، به گفته یک متخصص تغذیه، ملاک بدغذایی در بچه ها انتظار و برآورد والدین نیست بلکه این نمودار رشد است که نشان می دهد یک کودک کم غذا است یا به میزان کافی غذا می خورد.

تغذیه بچه ها یکی از دغدغه های بزرگ والدین است؛ آن ها اغلب انتظار دارند که کودکشان همه غذا ها را با میل بخورد، اما حقیقت این است که غذا خوردن بچه ها غیرقابل پیش بینی است. بچه ها، یک روز ممکن است کم غذا بخورند، روز دیگر خوب و کامل غذا بخورند و یک روز هم شاید لب به غذا نزنند!

عادات غذایی غیرقابل پیش بینی بچه ها تا حدی طبیعی است، اما گاهی همان یک روز بدغذا خوردن یا غذا نخوردن کودک، والدین را نگران می نماید و آن ها اغلب می پرسند که آیا بدغذایی کودک تأثیری در رشد او دارد یا خیر؟

بچه ها باید متناسب با نمودار رشد پیش بروند

دکتر موسوی می گوید: تفاوت رشد در سنین دبستان با دوران بلوغ فرق دارد و هورمون های بدن در سنین مختلف دچار تغییر و تحول می گردد؛ این تغییر و تحول به این شکل است که ما از بچه 3 تا 10 سال، نباید انتظار رشد قد و وزن زیادی داشته باشیم؛ البته بچه ها در این سن باید متناسب با نمودار رشدشان پیش بروند.

این متخصص تغذیه ادامه می دهد: متأسفانه ما در حال حاضر با مشکل اضافه وزن در بچه ها روبرو هستیم لذا والدین یا پایش سلامت در مهد، مدرسه یا مرکز بهداشت باید نمودار رشد کودک را ارزیابی کنند تا متوجه شوند که کودک واقعاً دچار کم خوری است یا انتظار و برآورد والدین این گونه است.

غذا نخوردن را سنجش رشد قرار ندهید

گاهی والدین با این استدلال که کودکشان لاغر شده و چیزی نمی خورد همه کوشش خود را به کار می گیرند تا به زور به او غذا دهند؛ موسوی دراین باره متذکر می گردد: باید توجه داشت که بچه ها در سنین 3 تا 10 سال نمودار رشد زیادی ندارند؛ به همین علت اندازه انرژی که بچه ها در این سن احتیاج دارند، شاید خیلی بالا نباشد و گاهی توقع والدین زیاد است؛ به عنوان مثال، گاهی مادر توقع دارد که کودکش همه چیز را بااشت ها بخورد.

موسوی با تأکید بر اینکه والدین باید در رابطه با واحد های مواد غذایی بچه ها در سنین پایین آموزش ببینند، می گوید: والدین باید بدانند که کودکشان به چه اندازه انرژی احتیاج دارد، این اندازه انرژی را از چه مواد غذایی باید تأمین کند و در صورت حذف یک ماده غذایی چه چیزی باید جایگزین گردد.

این متخصص تغذیه، خوردن هله هوله در خانه را یکی از عوامل کاهش اشتها در بچه ها می داند و می گوید: بچه ها معمولاً به خوردن فست فود (سیب زمینی سرخ شده)، تنقلات و شیرینی جات تمایل دارند و این نوع خوراکی ها و میان وعده ها جلوی اشتهای بچه ها را می گیرد لذا این نوع خوراکی ها باید در خانه محدود گردد و از طرفی، سبک زندگی سالم و تغذیه سالم باید به بچه ها آموزش داده گردد.

موسوی می گوید سبک زندگی سالم والدین در تغذیه بچه ها تأثیرگذار است: بچه ها معمولاً در ذائقه از والدینشان تقلید می کنند لذا درصورتی که والدین عادت به خوردن غذا های سالم داشته باشند و نسبت به انواع غذا ها رغبت نشان دهند احتمال اینکه کودکشان دچار بدغذایی گردد، کم خواهد بود.

والدین چه زمانی باید نگران غذا نخوردن کودکشان باشند؟

موسوی در پاسخ به این سؤال می گوید: برای ارزیابی رشد بچه ها دو نمودار وزن و به ویژه قد مهم است. معمولاً در بچه ها زیر سنین دبستان، نمودار رشد قد، سالی 3-4 سانت است و جهش رشد قد، از سنین 11 سالگی بالا می رود.

او با اشاره اهمیت شاخص قد در نمودار رشد اضافه کرد: کمبود های تغذیه ای که منجر به عدم رشد قد در سنین پایین گردد، آسیب رسان است، ولی نمودار وزن از اهمیت کمتری برخوردار است لذا زمانی که کودک در سنین زیر 2 سال ازنظر رشد دور سر و رشد قد و در سن زیر 7 سال ازنظر رشد قد مناسب باشد -حتی اگر کمبود وزن داشته باشد- جای نگرانی برای کم غذایی وجود ندارد.

این متخصص تغذیه در ادامه تأکید می نماید: اگرچه غذا نخوردن کودک در صورت رشدِ قدِ مناسب، نگران کننده نیست، اما والدین باید در انتخاب غذای سالم دقت کنند چراکه کودک قطعاً به واحد های غذایی ازجمله سبزیجات، میوه ها، گوشت ها و مواد پروتئینی احتیاج دارد و چنانچه کودک از خوردن واحد های غذایی خاص امتناع کرد، والدین باید جایگزین مناسبی را در نظر داشته باشند.

به زور غذا دادن به کودک اثر روانی منفی دارد

یکی از اشتباهاتی که والدین اغلب هنگام غذا دادن به کودک مرتکب می شوند این است که زمانی که کودک از خوردن غذا امتناع می نماید، والدین از روی نگرانی سعی می کنند به زور و اجبار به او غذا دهند، اما به گفته دکتر موسوی، این روش اثرات روانی منفی بر روی کودک می گذارد: به اجبار غذا دادن منجر به از دست دادن علاقه بچه ها در هنگام غذا خوردن می گردد و ممکن است وقتی آن ها بزرگ می شوند بیش ازحد یا کم غذا بخورند. بعلاوه تغذیه اجباری ممکن است منجر به از بین رفتن اشتهای طبیعی کودک گردد.

این متخصص تغذیه ادامه می دهد: اگر بچه ای تمایل به خوردن غذا نداشته باشد، اصرار برای خوردن غذا پاسخگو نیست مگر اینکه با زبان بچه هاه برای او شرح داده گردد که اگر غذا بخوری قدت بلند می گردد، می توانی ورزشکار شوی، می توانی مثل فلان شخصیت موردعلاقه ات شوی و... این عبارت ها می تواند در تمایل کودک به غذا خوردن اثرگذار باشد.

خودسرانه از مکمل های اشتهاآور استفاده نکنید

موسوی در مورد استفاده از مکمل های اشتهاآور می گوید: گاهی استفاده از مکمل ها ضروری است؛ به عنوان مثال، زمانی که کودک برای مدت طولانی دچار اختلال رشد قد یا وزن می گردد، والدین باید از مکمل های اشتهاآور استفاده کنند. او ادامه می دهد: چنانچه رشد کودک دچار مشکل نشده باشد، به جای استفاده از مکمل های غذایی بهتر است از راه چاره هایی همانند صحبت کردن با کودک، تزیین غذا، تغییر الگو های غذایی به سمتی که کودک تمایل به خوردن آن غذا ها داشته باشد، مشارکت کودک در تهیه غذا و تشویق استفاده گردد.

این متخصص تغذیه تأکید می نماید: اگرچه دسترسی به مکمل های غذایی اشتهاآور در داروخانه ها آزاد است، اما اینکه هر بچه ای به کدام مکمل غذایی احتیاج دارد قطعاً احتیاجمند ارزیابی متخصص است. موسوی می گوید: در ابتدا متخصص باید تشخیص دهد که آیا کودک دچار کمبود وزن است یا خیر، چون گاهی کمبود وزن و اختلال خوردن در بچه ها به علت اختلال خواب، یبوست، مسائل انگلی و رفتار های غلط خانواده اتفاق می افتد لذا ضروری است این مسائل به وسیله متخصص تغذیه مورد ارزیابی قرار گیرد و سپس مکمل غذایی در صورت احتیاج تجویز گردد.