همه گیری کووید-19 الزامات تازه ای را پیش روی اقتصادهای نوظهور قرار می دهد - عینک بانوان

به گزارش عینک بانوان، طی 25 سال اخیر، انقلاب در فناوری ارتباطات و حمل ونقل این امکان را برای شرکت ها فراهم نموده است که زنجیره های تأمین جهانی به معنای واقعی کلمه را ایجاد نمایند.

شرکت هایی که مواد خام را فرآوری می نمایند به راحتی با فراورینمایندگان نهاده ها و قطعات -که خود با شرکت های فراورینماینده کالاهای نهایی ارتباط مستقیم دارند- مرتبط شده اند و کل اجزای یک زنجیره تأمین به وسیله کانال های توزیعی که به سراسر دنیا کشیده شده است، با مصرف نمایندگان نهایی در ارتباط هستند.

از دو دهه قبل تا به امروز ارزش سالانه صادرات دنیای کالاهای نیمه ساخته 3 برابر شده و به بیش از 10 میلیارد دلار رسیده است. نظام فراوری دنیای به یک نظام هماهنگ و پیچیده تبدیل شده است. هدف از توسعه شبکه های دنیای، کاهش هزینه های فراوری به وسیله حداکثرسازی کارآیی است، اما این شبکه های دنیای گاهی شنماینده هستند و ممکن است تحت فشار حتی از کار بیفتند.

بنابراین، هر کشوری که شرکت هایش در شبکه های فراوری دنیای مشارکت دارند باید ریسک های مرتبط با این شبکه ها را درک کند و در موارد ضروری، زیرساخت های فراوری خود را مقاوم تر کند. برای اقتصادهای نوظهور که به دنبال توسعه فراوری صادرات محور هستند، تحولات اخیر معنای زیادی دارد.

درست است که همه گیری کووید-19 هنوز چهره صنعت را به طور قابل توجهی دگرگون ننموده است، اما این مسئله چندان عجیب نیست. زنجیره های تأمین دنیای نمایانگر منطق مالی، میلیاردها دلار سرمایه گذاری و روابط طولانی مدت میان تأمین نمایندگان هستند. تغییر جغرافیای فراوری آسان نیست، شبکه های تأمین شرکت های عظیم چندملیتی از هزاران شرکت مستقل تشکیل شده است که هریک از آنها نقش خاص خود را در زنجیره تأمین ایفا می نماید.

اما همه ما شاهد بوده ایم که زنجیره های تأمین دنیای می توانند در برابر هر نوع اختلالی، از بلایای طبیعی گرفته تا حملات سایبری و تنش های تجاری، آسیب پذیر باشند. همه گیری کووید-19 فراورینمایندگان را مجبور کرد که مسائل مرتبط با سلامت و ایمنی کارکنان، دشواری ها در زمینه برنامه ریزی و لجستیک، کمبود مواد خام و قطعات، نوسانات تقاضا و مسائل نقدینگی را با جدیت بیشتری مدیریت نمایند. این همه گیری بار دیگر آسیب پذیری زنجیره های تأمین دنیای را به ما یادآوری کرد.

شرکت ها نباید انتظار داشته باشند که پس از خاتمه همه گیری کرونا اوضاع خیلی راحت به روال گذشته بازگردد. بر اساس مطالعه میدانی اخیر مؤسسه مشاوره مدیریت مکینزی، به طور متوسط در هر 3.7 سال اختلالاتی در زنجیره های تأمین دنیای رخ می دهد که هزینه های هنگفتی را بر شرکت ها تحمیل می نماید. با توجه به احتمال و فراوانی این اختلالات، شرکت ها باید انتظار داشته باشند که در هر دهه حتی بیش از 40 درصد درآمد یک سال خود را بر اثر اختلالات زنجیره های تأمین از دست بدهند. از طرفی تنها یک شوک جدی که موجب اختلال 100 روزه در زنجیره های تأمین گردد، می تواند در بعضی صنایع زیانی معادل کل درآمد یک سال یا حتی بیشتر از آن را به شرکت ها تحمیل کند. در جریان بحران اخیر شرکت ها متوجه شدند که بروز چنین زیان های سنگینی کاملاً امکان پذیر است.

شرکت ها و دولت ها در حال ارزیابی مجدد زنجیره های تأمین برون مرزی هستند و بعضی از آنها تغییرات هدفمندی را در راستای برون سپاری و تأمین کالاها از مناطقی که به نظرشان دارای ریسک کمتری هستند، برنامه ریزی می نمایند. این تحرکات حتی اگر به موجی از بازگشت شرکت ها به کشورهای پیشرفته و یا جابجایی آنها از یک اقتصاد نوظهور به اقتصادهای نوظهور دیگر منجر نگردد، باز هم الزامات تازه ای را پیش روی اقتصادهای نوظهوری که مشتاقانه به دنبال ایجاد شغل های جدید و توسعه صنایع خود به وسیله صادرات هستند، قرار خواهد داد. بخش زیادی از محصولاتی که در اقتصادهای درحال توسعه دنیا فراوری می گردد، به مصرف داخلی می رسد و ریسک های ناشی از تغییرات احتمالی زنجیره های تأمین دنیای، فراورینمایندگان این محصولات را چندان تهدید نمی نماید؛ اما سؤال اینجاست که آیا اگر شرکت های عظیم چندملیتی زنجیره های تأمین خود را بازبینی نمایند، کشورهای درحال توسعه خواهند توانست که سهم خود از صادرات دنیای را حفظ نمایند یا حتی بر میزان آن بیفزایند یا خیر.

سال هاست که به کشورهای درحال توسعه هشدار داده می گردد که رقابت صرفاً بر مبنای نیروی کار ارزان برای پیشرفت آنها کافی نیست و آنها باید بهره وری را تقویت نمایند، مهارت های پایه نیروی کار خود را توسعه دهند و کیفیت فراوری را بهبود بخشند. اکنون نیز آنها با توجه به تحولات اخیر باید به فکر تقویت قابلیت بهبود سریع باشند. کشورهایی که می خواهند صندلی خود را در زنجیره های ارزش دنیای حفظ نمایند -یا دست کم در فراوری دنیای سهمی داشته باشند تا در بازی باقی بمانند- باید ریسک ها و نقاط آسیب پذیری خود را دوباره ارزیابی نموده و توانمندی های خود برای ایستادگی در برابر اختلالات و بهبود فوری پس از بحران های احتمالی را تقویت نمایند.

به عنوان مثال، اقتصادهای نوظهور در آسیا به شدت در معرض ریسک هایی مانند توفندها، سیل های شدید، زلزله ها، سونامی ها و گرمای بیش از حد هوا هستند. فراورینمایندگان فعال در این منطقه باید کارخانه ها و انبارهای خود را در برابر بلایای طبیعی که در سال های آینده با تشدید ریسک های آب وهوایی احتمال وقوعشان افزایش می یابد، مقاوم سازی نمایند. در بعضی مناطق ضروری است که ماشین آلات حیاتی در ارتفاع بالاتری نصب شوند و عایق کاری و سیستم تخلیه آب تأسیسات تقویت گردد. کارخانه هایی که فاقد سیستم های تهویه هوا هستند باید به این سیستم ها مجهز شوند تا برای مواقعی که دمای هوا به شدت افزایش می یابد، آماده باشند. کارخانه هایی که در مناطق زلزله خیز واقع شده اند نیز ممکن است احتیاج به مقاوم سازی داشته باشند.

شرکت های چندملیتی نیز به نوبه خود باید زنجیره های تأمین خود را پایدارتر، شفاف تر و باثبات تر نمایند که بهترین راه برای انجام این مهم، به کارگیری فناوری است. برقراری ارتباط میان کل شبکه فراوری از ابتدا تا خاتمه می تواند محل دقیق و زمان بندی حمل ونقل را معین نموده و ریسک های موجود را در لحظه نمایان کند. البته با دیجیتالی شدن دارایی های فیزیکی، شرکت ها به کارگرانی با مهارت های فنی مرتبط و سرمایه گذاری بیشتر در زمینه امنیت سایبری احتیاج خواهند داشت.

همه گیری ویروس کرونا زنگ بیدارباش را برای اقتصاد دنیای به صدا در آورده است. ساختار هزینه ها در کشورهای مختلف در حال تغییر است و فناوری های جدید هرروز بیش از پیش در فراوری دنیای مورد استقبال قرار می گیرند. این تحولات می توانند شرایط را برای افزایش امنیت و بهره وری زنجیره های تأمین فراهم نمایند. اما اقتصادهای نوظهور باید قابلیت بهبود سریع در برابر بحران ها را در اولویت قرار دهند تا بتوانند سهم بیشتری در فراوری دنیای داشته باشند.