دریاچه جوان در دل بیابان لوت به نمکزار تبدیل شده است - عینک بانوان

به گزارش عینک بانوان، ایسنا/ براساس آخرین اخبار و گزارش های منتشر شده، دریاچه جوان در دل بیابان لوت به نمکزار تبدیل شده است.

در سال 1398 سیلاب، جاده شهداد نهبندان را تخریب کرد که بخشی از پیامدهای ناگوار این سیلاب بود. از منظری دیگر که به این سیلاب بنگریم خواهیم دید که در نتیجه آن، دریاچه ای در بیابان لوت و کلوت شهداد پدیدار شد. پس از پیدایش دریاچه جوان، پرنده های مهاجر بسیاری به این منطقه جذب شده اند.

پهنای دریاچه باعث شد که راستا جاده شهداد به نهبندان که 40 کیلومتر بود، مسدود گردد. بقایای جاده هنوز موجود و تیرهای برق در میان آب این دریاچه قرار داشتند؛ کلوت هایی که مانند جزیره های بسیار زیبا سر از آب دریاچه جوان برآورده بودند.

دریاچه جوان، پیری کهنسال است

اکبر رشیدی مقدم، پژوهشگر حوزه لوت ایران درباره تاریخچه و علت ایجاد دریاچه جوان می گوید: در لوت نقاطی وجود دارد که نسبت به محیط اطراف گودتر است و بیشتر این گودها یا چاله ها (گودهای بزرگ را چاله می گویند) محل انتهای حوضه های آبریز رودخانه هایی که به لوت می ریزند، هستند.

وی گود نمک سر را یکی از گودهای معروف از ایام قدیم دانست و بیان نمود: گود نمک سر در انتهای یکی از سرشاخه های رود شور که رود دائمی است، واقع شده است و این رود از ارتفاعات خراسان جنوبی سرچشمه می گیرد و رودخانه شور به چاله رودشور در بیابان لوت منتهی می گردد.

این پژوهشگر حوزه لوت ایران افزود: اگر بارندگی باعث طغیان رودخانه های که به لوت می ریزند، گردد، آب وارد سرشاخه های رود شور می گردد باید مدنظر داشت وقتی رود شور از کنار منطقه گندم بریان (گرمترین نقطه دنیا) عبور می نماید به صورت دامن عروس (شاخه شاخه) می گردد.

وی افزود: اگر در حاشیه لوت مخصوصا در شمال و شرق آن بارندگی از حد معمول بیشتر گردد، آب وارد سرشاخه ها شده و گودها را پر می نماید.

رشیدی مقدم نامگذاری دریاچه لوت تحت عنوان دریاچه جوان را اشتباه دانست و بیان نمود: این دریاچه از روزگاران قدیم به گود نمک سر معروف بوده و بطور میانه هر 50 سال یکبار این گود آبگیری و تبدیل به دریاچه می شده است و آخرین بار در اوایل دهه 50 آبگیری شده و همواره به علت تبخیر، دریاچه پس از حدود دو یا سه سال تبدیل به نمکزار می گردد.

وی اظهار کرد: گود نمک سر محلی بوده که مردم منطقه شهداد از آنجا نمک استخراج می کردند هرچند در لوت معادن نمک زیادی وجود دارد.

این پژوهشگر حوزه لوت ایران با یادآوری اینکه نام اصلی گود نمک سر، نمک سار یا نمکزار بوده که به مرور به این نام تبدیل شده، توضیح داد: ایجاد دریاچه در این منطقه کاملا طبیعی بود و در بارندگی های اوایل سال 1398 این گود به وسعت 700 هکتار و به عمق حدود 7 متر آبگیری شد و به مرور زمان آب آن تبخیر و خشک شد.

وی درباره راه چاره زنده نگهداشتن این دریاچه می گوید: برای این مهم باید روی سرشاخه های رود شور کار گردد و تغییراتی در زمین ایجاد کنیم تا آب همواره به داخل آن سرازیر گردد و خیلی ها با چنین تغییراتی مخالف هستند و فقط بارندگی های زیاد باعث آبگیری طبیعی گود نمک سر می گردد.

دریاچه جوان بیش از 200 هزار توریست را به خود جذب کرد

تعیین افضلی، مدیر پایگاه میراث دنیای لوت در استان کرمان نیز با تبیین تاریخچه تشکیل این دریاچه می گوید: این دریاچه هر چند ده سالی یکبار تشکیل می گردد و این پدیده در بعضی منطقه ها بیابانی دیگر دنیا نیز مشاهده شده است.

وی بیان نمود: در بیابان لوت حدود 15 نقطه مانند گود نمک سر است که در ادوار گذشته گاهی بزرگتر از این دریاچه شکل می گرفته و اینکه نام این دریاچه را جوان گذاشتند به علت توسعه راستاهای دسترسی و توسعه رسانه ها و فضای مجازی برای اولین بار به عموم معرفی شده است.

مدیر پایگاه میراث دنیای لوت در استان کرمان با بیان این مطلب که این دریاچه در طول هزار سال قبل بیش از صدها بار تشکیل و خشک شده و در ادامه با اشاره به اینکه مقدار توریست را براساس تردد خودرویی محاسبه می کنیم، افزود: بیش از 200 هزار توریست در سال های 1398 و 99 از این دریاچه بازدید نموده اند.

وی تاکید نمود: اکنون دریاچه جوان بطور کامل خشک و به نمکزار تبدیل شد هرچند اکنون جذابیت بیشتری دارد.

افضلی درباره حفظ دریاچه نیز گفت: با توجه به اینکه لوت ثبت دنیای است نمی توانیم به تنهایی درباره آن تصمیم گیری کنیم اما یک تیم پژوهشی در حال آنالیز مقدار تاثیر آن بر زیست بوم منطقه هستند اما پایگاه میراث دنیای لوت بر حفظ روال طبیعی حیات و ممات آن تاکید دارد.

وی بیان نمود: با توجه به شیوع کرونا متاسفانه توریست خارجی مانند سالهای قبل از شیوع این اپیدمی در بیابان لوت نداشتیم اما توریست خارجی داشتیم هرچند دریاچه جذابیت خاصی داشت اما علت اصلی ورود توریستان خارجی به لوت نبود. توریستان داخلی نیز بیشتر از استان تهران و خراسان رضوی بوده اند.

تاثیر خشکیدگی دریاچه جوان بر تعداد توریستان منطقه

امیرهوشنگ زنده دل مقدم، راهنمای تخصصی بیابان دنیای لوت نیز می گوید: وقتی دریاچه هنوز نفس می کشید، بازدید کننده زیادی داشتیم بطوریکه در روزهای پنجشنبه و آدینه مردم استان کرمان برای گردش به این منطقه می آمدند.

وی با اشاره به محدودیت های تردد بین شهری به علت شیوع کرونا اظهار کرد: با توجه به محدودیت ها بیشتر بازدیدکنندگان دریاچه جوان از مردم استان کرمان بودند.

این راهنمای طبیعت گردی و تاریخی فرهنگی ایران از تاثیر منفی خشکیدگی دریاچه جوان بر تعداد توریستان کلوت های شهداد سخن گفت و اظهار کرد: اکنون تعداد توریستان دریاچه جوان به یک دهم زمانی که آب داشت، رسیده است.